نقش حوزه ی علمیه ی قم در گسترش تاریخ تشیع(381ه.ق-94هق)

شهر قم به جهت ارتباط تنگاتنگ با دو یادگار گرانبهای رسول گرامی اسلام (ص) ازشرافتی بالا برخوردار می باشد. این شهر در دوران رشد و گسترش اسلام نزدیک به دو قرن همواره آباد وپر نشاط بود. درخشش قم زمانی پر فروغ تر شد که حضرت معصومه(ع) وارد این شهر شد. تقدیرالهی این بود که آن حضرت در قم وفات یابند.این حادثه سبب شد تا قم مرکز تشیع در ایران گردد. فعالیت های علمی و حدیثی علمای قمی به حدی بود که برخی تشیع را مذهبی قمی دانستند.با وجود تحولات بزرگ سیاسی اجتماعی در قرون مورد بحث،شگفت انگیزترین رویداد این دوران تأسیس و شکل گیری حوزه ی حدیثی قم است. تأسیس این مکتب حدیثی به قرن دوم هجری قمری بازمی گردد که فرزندان سعد بن عبدالله وعموزادگانش ازال سائب در قم ساکن شدند و بنیاد تمدن شیعی قم و حرم اهل بیت را نهادند . سرچشمه ی مکتب حدیثی قم کوفه است ولی هیچ یک از آلایش های آن مکتب دراین حوزه راه نیافت . ازتأثیر تشیع قم بر سایر مناطق با توجه به عقاید مذهبی سایر شهر های اطراف به خوبی می توان حدس زد که تشیع از این ناحیه به آن شهر ها سرایت کرده است . حوزه ی حدیثی قم در دو قرن سوم و چهارم اوج دوران نشاط و تحرکخود را پشت سر نهاد و سرانجام با فعالیت های شیخ مفید و سید مرتضی ودیگر عقل گرایان مکتب بغداد در پایا ن قرن چهارم جای خود را پس از حدود یک قرن ریاست بر مراکزعلمی شیعه به مکتب بغداد داد . پژوهش حاضر تلاشی است درباره ی چگونگی ورود اسلام و تشیع به ایران ، تاریخ قم و نقش این شهر در تاریخ تشیع در ایران، مکتب حدیثی قم ، ویژگی های این مکتب و علل شکل گیری آن ، نقش علمای قم در شکل گیری علوم اسلامی و بررسی روابط متقابل قم و د یگر مکاتب حدیثی بلاد اسلام .